अल्झायमर - एक गंभीर समस्या

अल्झायमर - एक गंभीर समस्या

काही मानसिक आजारांवर आपल्या देशात फारशी चर्चा होत नाही. खरतर मानसिक आजारात वेगवेगळे आजार असतात आणि योग्य उपचाराने ते बरेही होतात.  याचेच मुळी ज्ञान आम्हाला कमी आहे. मानसिक आजार म्हंटले कि ती व्यक्ती ठार वेडी असते या एकाच निष्कर्षाप्रत आम्ही पोचतो. म्हणजेच ठार वेडे होणे या टोकापर्यंत पोचेपर्यंत मधल्या काळात रुग्णाला होणार त्रास किंवा त्याच्यातले बदल टिपले सुद्धा जात नाही. मग पुढे त्याचा गांभीर्याने विचार होणे किंवा उपचार करवून घेणे, त्याची सहृदयाने काळजी घेणे या अपेक्षा गौणच राहतात. मानसिक आजाराकडे दुर्लक्ष होण्याचे कारण फक्त समाज, नातलग किंवा लोकच करतात असे नाही तर मानसिक आजारांवर हवे ते उपाय करता यावे म्हणून संशोधन घडवून आणून नवनवी उपचार पद्धती विकसित करणे किंवा तसे तंत्रज्ञान उपलब्ध करवून देणे यातही फारसे गांभीर्य दाखवले जात नाही. याचे जिवंत उदाहरण म्हणजे 'अल्झायमर' सारखा आजार.

काही वर्षाआधी अल्झायमर रोगाचा प्रादुर्भाव फार नव्हता. पण आज 40 लाख लोकांना अल्झायमर सारखा मानसिक आजार असल्याचे आकडे सांगतात. आणि आकडे असेही सांगतात कि आज वाढतोय त्याच वेगाने हा आजार वाढत राहिला तर 2050 साली हि संख्या 150 करोड इतकी असेन. काही काळाने अल्झायमर पीडित रुग्णांची संख्या दोनामागे एक इतकी असेन. म्हणजेच एकतर आपण स्वतः ग्रसित असू किंवा या रोगाने ग्रस्त माणसांच्या सेवेत गुंतलेले असू. हे सगळे ऐकतांना फार भयंकर वाटत असले तरी सध्यस्थिती आहे.

1901 साली ऑगस्ते डीटर नावाच्या महिलेला उपचारार्थ फ्रैंकफर्ट हॉस्पिटलला आणण्यात आले. ऑगस्ते भ्रमितवस्थेत होती. तिला तिच्या आयुष्याच्या प्राथमिक बाबी सुद्धा लक्षात येत नव्हत्या. डॉ अलोइस अल्झायमरने तिच्यावर उपचार करण्याचे प्रयत्न केले पण नेमका हा काय आजार आहे हे त्यांच्याही लक्षात येत नव्हते. ते तिच्यावर तरीही उपचार करीत राहिले. 1906 साली तिचे निधन झाले. हि पहिलीच महिला होती जिच्यात या आजाराची सगळी लक्षणे असल्याचे निदर्शनात आले. आणि तेव्हापासून या मानसिक आजाराला 'अल्झायमर' असे नाव पडले. 1901 हा फार जुना काळ नाही त्यानंतर अनेक दुर्धर रोगांवर प्रगत औषध, व्हॅक्सिन आणि अँटिबायोटिक औषधांचा शोध लावला.  कँसर साठी अनेक उपचार पद्धती, एचआयव्ही साठी एनिरेट्रो वायरल, हृदयरोगाची स्टॅटिन असे अनेक उपचार उदयास आले पण हि शोकांतिका आहे कि अल्झायमर आणि आणखी इतरही मानसिक आजारांवर आपल्याकडे अजूनही आवश्यक उपचार पद्धती विकसित झालेली नाही.

म्हणूनच आपल्यासारख्या साधारण माणसांनी पुढाकार घेऊन मानसिक रोगांसाठी आणि रुग्णांसाठी काहीतरी केले पाहिजे. या रुग्णांना मानवतेची वागणूक देण्यासोबतच हि वेळ आपल्यावर येण्याआधी याचे गांभीर्य सरकारपर्यंत आणि मेडिकल कौन्सिलवर बिंबवणे आवश्यक आहे. चलातर जागरूक नागरिक म्हणून पुढे येऊया. सामाजिक आरोग्यासाठी प्रयत्न करूया.